گزارش‌های سیاستی و مقالات


بررسی ظرفیت قوانین مالیاتی موجود کشور برای پیشگیری از سوداگری بازارها - حسین کفشگر جلودار


عنوان گزارش: بررسی ظرفیت قوانین مالیاتی موجود کشور برای پیشگیری از سوداگری بازارها با نگاهی به طرح مالیات بر عایدی سرمایه
کلمات کلیدی: قوانین مالیاتی، سوداگری، سرمایه
تهیه‌کننده : حسین کفشگر جلودار
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ناظر علمی: دکتر خیراله پور ، مرتضی صالحی
شناسه گزارش: 40207181959
تاریخ نشر: مرداد 1402

خلاصه مدیریتی:
از جمله مالیات‌هایی که در دهه‌های گذشته در بسیاری از کشورها مورد توجه قرار گرفته، مالیات بر عایدی سرمایه است؛ مالیاتی که هدف از آن را سوق دادن منابع از بخش‌های غیرمولد مانند سفته‌بازی به سمت بخش‌های مولد ذکر می‌کنند. بازتوزیع و کاهش فاصله طبقاتی نیز از دیگر مزایای این مالیات برشمرده می‌شود. اجرای این نوع مالیات بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های لازم می‌تواند موجب ناکارآمدی این نوع مالیات در کنترل سوداگری گردد و به تبع آن موجب گسترش نارضایتی و عدم شفافیت در اقتصاد گردد. از این رو در این گزارش کارشناسان ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت اقتصاد و دارایی با فرض پذیرش کارکرد مالیات بر عایدی سرمایه در کنترل سوداگری با بررسی ابعاد مختلف و زیرساخت‌های لازم برای اجرای مالیات بر عایدی سرمایه، بیان می‌دارند حتی در صورت تصویب پایه‌های مالیاتی جدید به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های اجرایی این طرح احتمال موفقیت آن در کنترل سوداگری پایین است؛ ولی بررسی قوانین موجود مالیاتی نشان می‌دهد که با انجام برخی اصلاحات در قوانین موجود می‌توان همان کارکرد مالیات بر عایدی سرمایه را در کنترل سوداگری فراهم کرد.
از این رو در بخشی از این گزارش قوانین مالیاتی حاکم بر بازارهای هدف سوداگری از جمله مسکن، طلا و سکه، ارز و خودرو  بررسی گردید و نشان داده شد که قوانین مالیاتی در بخش‌های فوق ظرفیت لازم برای کنترل سوداگری را دارد و می‌توان با برخی اصلاحات در اجرای قوانین موجود، سوداگری را کنترل و در نهایت بعد از مشخص شدن کاستی‌ها، قوانین و مالیات جدیدی وضع نمود.  




اقتصاد فرهنگی - دکتر حمیدرضا مقصودی

عنوان: اقتصاد فرهنگی
سخنران: دکتر حمیدرضا مقصودی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزۀ علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ناظر علمی: دکتر علی سعیدی، دکتر صادق سلمانی
واژه‌‌های کلیدی: اقتصاد فرهنگی – معیشت – نفوذ – اقتصاد اسلامی
ویراستار: کبری قاسم بیاتی
شناسه گزارش: 40211170440
تاریخ نشر: اسفند 1402


معاش و معیشت
((رزقنا هم ینفقون)) آن رزقی که ما بهشان دادیم، می‌دانید مسئله چیست؟ مسئله این است که رزقرا به ما می‌دهند. ما چقدر این مسئله را قبول داریم؟ در فضای تعارف خیلی این را تکرار می‌کنیم ولی کف زمین که می­آیم و می‌خواهیم در مورد اقتصاد و معیشت صحبت کنیم این باور قایم می‌شود. یعنی آنجایی که می‌خواهیم در مورد اقتصاد صحبت کنیم این اعتقاد را کامل کنار می­گذاریم البته در بین حرف‌ها می‌گوییم خدا روزی رسان است.

اقتصاد سیاسی توزیع مواهب و منابع طبیعی در ایران - دکتر محمد نعمتی

عنوان: اقتصاد سیاسی توزیع مواهب و منابع طبیعی در ایران
سخنران: دکتر محمد نعمتی
ناظر علمی: دکتر حمیدرضا مقصودی، دکتر علی سعیدی، دکتر صادق سلمانی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ویراستار: اسد عدالت پرور
واژه‌‌های کلیدی: اقتصاد سیاسی، توزیع مواهب، منابع طبیعی، ایران، عدالت اجتماعی، توسعه پایدار، حاکمیت قانون، فساد، پاسخگویی، محیط زیست
شناسه گزارش: 40302181952
تاریخ نشر: اردیبهشت 1403


اقتصاد اسلامی: از دیدگاه‌های مختلف تا تعریفی جامع
اقتصاد اسلامی، همانند خود دانش اقتصاد، تعاریف و تفاسیر گوناگونی دارد. این تنوع دیدگاه‌ها، چه در سطح بین‌الملل و چه در داخل کشور، مشهود است. برای ورود به این بحث، ابتدا باید مفهوم جامعه را مورد بررسی قرار دهیم. به عقیده من، ترجمه اکونومی به اقتصاد در زبان فارسی، ترجمه دقیقی نیست. واژه Political Economy در زبان انگلیسی که به اقتصاد ترجمه شده است، در اصل به معنای تدبیر امور شهر یا همان تدبیر مُدُن در زبان فارسی است. امروزه، واژه اکونومی معانی مختلفی را به خود می‌گیرد. در دوران عثمانی، ترجمه عربی این واژه به معنای صرفه جویی تلقی می‌شد که ریشه در فعل قَصَد دارد. این ترجمه اشتباه، مفاهیم اقتصادی را به کل دگرگون کرد.